Wiele osób w ogóle nie czyta książek lub zdarza im się to bardzo rzadko. Niestety ten trend widoczny jest również w świecie IT. Książki postrzegane są jako nudne, często przestarzałe i w świadomości niektórych z nas, zostały wyparte przez krótkie artykuły w internecie.
Żeby nieco odczarować ten mit, stworzyłem listę siedmiu książek, które moim zdaniem powinien przeczytać każdy programista frontend. Większość z nich okaże się również przydatna dla osób, które korzystają z JavaScriptu (a konkretnie z NodeJS) po stronie serwera. Cześć z nich będzie w języku angielskim - wybór książek anglojęzycznych jest znacznie większy, a tłumaczenia na język polski nie zawsze są trafne.
Jeżeli do tej pory miałeś lub miałaś opory przed czytaniem książek w innym języku niż polski, to najwyższy czas to zmienić. Im lepiej poznasz angielski, tym łatwiej będzie Ci rozwijać się jako programista (i nie tylko).
Co warto przeczytać?
Zanim zdecydujesz się wydać pieniądze na którąś ze wspomnianych przeze mnie pozycji (niektóre z nich są darmowe), upewnij się, że jest ona aktualna. Słowo drukowane ma tendencję do przedawniania się, a w dynamicznym świecie programowania dzieje się to jeszcze szybciej. Koniecznie sprawdzaj daty publikacji, a jeśli to możliwe, to zajrzyj również do środka (wiele księgarni internetowych udostępnia taką możliwość) i sprawdź, czy treść nie jest przestarzała.
Najszybciej starzeją się książki dotyczące samego języka, ponieważ zmienia się on z roku na rok. Z kolei pozycje dotyczące ogólnych zagadnień, takich jak architektura, działanie sieci, wzorce projektowe, dobre praktyki, itd. tracą na wartości znacznie wolniej, ponieważ te zagadnienia zmieniają się powoli i stopniowo (a czasami w ogóle).
Wstęp mamy za sobą, czas przejść do sedna. Ułożyłem książki w kolejności, w której rekomenduję je przeczytać. Weź jednak pod uwagę, że kierowałem się ścieżką rozwoju frontend developera, który dopiero rozpoczyna naukę lub rozpoczął ją stosunkowo niedawno. Jeżeli to założenie nie pokrywa się z Twoją sytuacją, to kolejność może nie być aż tak istotna.
A teraz już czas na samą listę.
Internet, jak działa naprawdę?
"Internet Jak działa naprawdę?" to idealna pozycja by poznać działanie sieci
Zacznijmy od czegoś, co nie jest bezpośrednio związane z programowaniem, a jednak wiedza ta, jest przydatna niemal każdemu programiście (szczególnie frontendowcom i backendowcom). Jest to krótka książka, która prostymi słowami i obrazkami opisuje zasady działania internetu oraz wielu organizacji z nim związanych. Dowiesz się między innymi jak działają adresy IP, czym jest DNS i po co nam TCP. Nieco dziecinna oprawa graficzna może być na początku odpychająca, ale nie daj się jej zwieść - treść wcale nie jest prosta i wymaga skupienia.
JavaScript Info
"JavaScript info" to darmowy i stale aktualizowany ebook
Fizyczna wersja tej książki nie istnieje, co dla niektórych może być minusem, jednak jest to jej największa zaleta. Prawdę mówiąc, mamy tu do czynienia nie z jedną, a z trzema książkami, które są stale aktualizowane, a dzięki temu, że nie trzeba drukować nowego nakładu, możesz w każdej chwili przeczytać najnowszą wersję. Jakby tego było mało, jest zupełnie darmowa, ale za dodatkową opłatą można również pobrać wersję pdf.
Jej zawartość, to tak naprawdę dokumentacja języka JavaScript, w znacznie bardziej przystępnej formie. Jeżeli miałeś lub miałaś już okazję czytać oficjalną dokumentację, to z pewnością wiesz, co mam na myśli.
Pierwsza część omawia sam język, druga skupia się na przeglądarce i udostępnianych przez nią API, natomiast trzecia, ostatnia, to uzupełnienie dwóch pozostałych i dogłębne zapoznanie z niektórymi, poruszonymi już wcześniej tematami.
Eloquent JavaScript
"Eloquent JavaScript" - nauka języka i projekty w formie darmowego ebooka
Zostańmy jeszcze na chwilę przy JavaScript. Ta książka nieco różni się od poprzedniej (choć również jest darmowa), ponieważ porusza wszystkie tematy związane z JS, przeglądarką, zahacza również o NodeJS, a przy tym jest znacznie bardziej skondensowana. Znajdziesz w niej także kilka projektów, które mogą okazać się niezwykle przydatne w zrozumieniu danego zagadnienia.
Idealna dla początkujących programistów oraz wszystkich, którzy chcą nauczyć się JavaScriptu od podstaw. Jeżeli zdecydujesz się na jej przeczytanie, to koniecznie zwróć uwagę na numer wydania. W momencie pisania tego artykułu najnowsza edycja ma numer 4 i została wydana w 2024 roku.
TypeScript na poważnie
"TypeScript na poważnie" to jedna z najlepszych książek o TS
To jedna z najlepszych książek o TypeScript (który obecnie jest niemal branżowym standardem), które miałem okazję przeczytać. Niezależnie od Twojego poziomu zaawansowania dowiesz się z niej czegoś nowego. Mogę ją polecić zarówno początkującym, jak i zaawansowanym użytkownikom tego języka. Sprawdzi się również wtedy, gdy dopiero zaczynasz naukę i poszukujesz dodatkowego źródła wiedzy.
TypeScript. Skuteczne programowanie
"Typescript skuteczne programowanie" - gotowe przepisy na poprawienie kodu
Pełny tytuł tej książki to: TypeScript. Skuteczne programowanie. 62 sposoby ulepszania kodu TypeScript. Jest dość długi, ale dobrze opisuje zawartość tej pozycji. Jeżeli zetknąłeś / zetknęłaś się już wcześniej z TSem, to zdecydowanie jest lektura dla Ciebie. Przypomina nieco książkę kucharską - znajdziesz w niej przepisy, które pomogą Ci ulepszyć istniejący kod i zacząć pisać lepszy w przyszłości. Nie będzie to jednak idealna pozycja na rozpoczęcie przygody z TypeScriptem, dlatego celowo umieściłem po książce, która ma na celu wprowadzenie do języka.
Link do sklepu (ebook)
React receptury
"React receptury" - obowiązkowa pozycja każdego programisty React
Przypomina nieco poprzednią pozycję na liście. Książka składa się z wielu, niepowiązanych ze sobą przepisów i wzorców, wykorzystywanych w aplikacjach napisanych w React. Nie nauczysz się z niej podstaw ani składni, a autorzy z góry zakładają, że biblioteka jest Ci już znana. Sięgnij po nią dopiero wtedy, gdy czujesz się swobodnie pisząc kod w React.
W książce znajdziesz rozdziały dotyczące między innymi routingu, zarządzania stanem, wydajności, bezpieczeństwa, testowania oraz dostępności.
Software Craftsman. Profesjonalizm, czysty kod i techniczna perfekcja
"Programista rzemieślnik" opisuje nastawienie oraz podejście do wytwarzania oprogramowania
Tę książkę zdecydowałem się umieścić na samym końcu, ponieważ moim zdaniem wymaga ona najwięcej doświadczenia, żeby w pełni ją zrozumieć. Co prawda jest ona zdecydowanie mniej “techniczna” od poprzednich i nie jest związana z żadnym konkretnym językiem, ale poruszone w niej tematy wymagają choćby podstawowej znajomości branży IT. Ta książka to klasyk i zdecydowanie powinna zostać przeczytana przez każdego programistę, niezależnie od tego, jakim językiem się on posługuje.
Jej celem nie jest nauczenie Cię konkretnej technologii ani biblioteki. Zamiast tego, ma ona wpłynąć na Twoje nastawienie do wytwarzania oprogramowania i sposób patrzenia na kod, który piszesz. Autor porównuje w niej programistów do rzemieślników i próbuje zachęcić czytelnika do ciągłego rozwoju intelektualnego. Porusza także podstawy zwinnego podejścia do tworzenia oprogramowania (Agile), omawia dobre (i złe) praktyki dotyczące rozmów rekrutacyjnych i wspomina o przebiegu kariery programisty-rzemieślnika. To jedynie kilka wybranych przeze mnie tematów, a sama książką zawiera ich znacznie więcej.
Bezpieczeństwo nowoczesnych aplikacji internetowych
"Bezpieczeństwo nowoczesnych aplikacji internetowych" - temat, który każdy programista powinien znać
Dodatkowa, ósma pozycja na liście jest dla chętnych, którzy chcą pójść o krok dalej i poznać podstawowe zabezpieczenia, które powinna stosować każda strona i aplikacja internetowa. Poznasz także podstawowe sposoby ataku, dzięki czemu jeszcze lepiej zrozumiesz, jak się przed nimi bronić.
Ta lektura zahacza o backend, dlatego potraktuj ją jako dodatek i krok w nowym, być może nieznanym kierunku, a jeżeli temat zabezpieczeń zainteresuje Cię w nieco większym stopniu, to zachęcam do zapoznania się z listą OWASP top 10, która wymienia 10 najczęstszych problemów z bezpieczeństwem aplikacji internetowych.
Podsumowanie
Wymienione przeze mnie książki to zaledwie wierzchołek góry lodowej. W internecie, a w szczególności w jego angielskiej części, znajdziesz mnóstwo, wartych przeczytania pozycji, do czego Cię oczywiście zachęcam. Na polskim rynku najbardziej wyróżnia się wydawnictwo Helion, a ponieważ nie jest to materiał sponsorowany, to z czystym sumieniem mogę je polecić.
Pamiętaj jednak, że książki nie powinny być Twoim jedynym źródłem wiedzy, a jedynie uzupełnieniem. Nic nie zastąpi praktycznej wiedzy, dlatego to właśnie praktyka powinna być priorytetem - im więcej kodu napiszesz własnymi rękami, tym bardziej zrozumiały się on stanie. Oczywiście przykłady z książek mogą być inspiracją, nadal jednak najlepszym sposobem na naukę jest napisanie ich własnoręcznie od zera.
